ศัพท์และความหมาย ทางทัศนศิลป์

การเรียนรู้เกี่ยวกับศัพท์ทางทัศนศิลป์ นั้น ก็เพื่อให้ผู้เรียนได้เข้าใจเนื้อหา และจุดประสงค์
ของผลงานทางทัศนศิลป์ได้ โดยมีคำศัพย์ ดังนี้

สามารถดูความหมายของทัศนศิลป์ได้ที่บทความนี้ : https://siammagicalart.wordpress.com/2023/12/21/visual-arts-meaning/

1.การแกะสลัก (Carving) เป็นทัศนศิลป์ประเภทหนึ่ง ที่มักจะนำวัสดุที่มีเนื้อแข็ง เช่นไม้ หิน หรืออัญมณีสินแร่ต่างๆ เช่น หยก มาใช้เครื่องมือ วิธีการสร้างงานประติมากรรม โดยใช้เครื่องมือสลักให้เป็นรูปที่ต้องการ

2.พิมพ์ผ้าไหม (Silk Screen) เป็นทัศนศิลป์ ประเภทหนึ่งที่มีการพิมพ์ภาพอย่างหนึ่ง โดยทำบล็อกแม่พิมพ์ ของรูปที่จะทำให้ปรากฏ เพื่อให้เกิดร่องที่สีผ่านได้จากนั้นนำสี ปาดผ่านแม่พิมพ์ลงบนวัสดุประเภทผ้า ทำให้เกิดภาพลงบนผ้า

3.การหล่อ (Casting) เป็นเป็นทัศนศิลป์ประเภทหนึ่ง ที่มีกรรมวิธี สร้างแม่พิมพ์ขึ้นก่อนจากนั้นทำการถอดแม่พิมพ์ด้วยวัสดุหล่อแบบ เมื่อได้วัสดุหล่อแบบแล้ว ก็นำวัสดุที่จะทำเป็นผลงาน เช่นโลหะเช่นเหล็ก ทองแดง ทองเหลือง เรซิน พลาสติก ปูนปาสเตอร์ ซึ่งการหล่อแต่ละประเภทก็มีกรรมวิธีทำแม่พิมพ์และวัสดุที่ใช้ทำแม่พิมพ์แตกต่างกันไป เมื่อวัสดุที่จะใช้เป็นชิ้นงานทำให้เป็นของเหลว ถูกเทลงในช่องว่างของแบบพิมพ์หล่อแล้ว เมื่อวัสดุนั้นแข็งตัวก็จะได้รูปร่างตามต้นแบบ เป็นวัสดุที่ใช้สร้างเป็นผลงาน ซึ่งมักจะเรียกผลงานของการหล่อนี้ว่า รูปหล่อ นิยมสร้างงานทัศนศิลป์ที่เป็นรูปเหมือนลอยองค์ ต่างๆ

4.เครื่องปั้นดินเผา (Ceramic) เป็นทัศนศิลป์ประเภทหนึ่ง ที่สร้างขึ้นโดยการใช้ฝีมือ มนุษย์ โดยนำวัสดุที่จะใช้ปั้น ที่ได้รับความนิยมและใช้กั้นมาช้านานตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ คือดินเหนียว โดยการนำดินเหนียวมาปั้นขึ้นรูปทรงด้วยมือ และตกแต่งให้สวยงาม จากนั้นจะนำไปเผาไฟเพื่อให้มีความแข็งแกร่งซึ่งเครื่องปั้นดินเฝานี้ยังเป็นทัศนศิลป์ที่ได้รับความนิยมมาถึงปัจจุบันที่สร้างานศิลปะ และผลิตภัณฑ์ต่างๆ โดยในยุคปัจจุบันมี วัสดุที่ใช้ปั้นหลากหลาย โดยอาจจะเป็นสังเคราะห์วัสดุขึ้นมาใหม่เพื่อให้มีคุณสมบัติที่แตกต่างๆกันไปตามลักษณะที่ต้องการ

5.แสงและเงา (Chiaroscuro : คีอาร์รัสคิวโร) แสงและเงาเป็นการให้น้ำหนักอ่อนแก่ ของภาพ เพื่อให้เกิดความแตกต่างในด้านการมองเห็น ซึ่งแสงและเงานี้เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่หากนำมาสร้างเป็นงานทัศนศิลป์จะต้องมีความรู้ในการการทำให้เกิดสภาพความความเป็นจริง จึงจะได้ผลงานที่สมบูรณ์

6.จิตรกรรม (Painting) คือ ภาพเขียนสีที่ศิลปิน หรือจิตกร ผู้สรรค์สร้าง ได้สร้าง ด้วยแนวความคิดผ่านการวาดด้วยสี ดูรายละเอียดได้ตาม Link นี้

จิตรกรรม – Painting

7.จังหวะ (Rhythm) ในทางทัศนศิลป์หมายถึง รูปแบบภาพหรือการรับรู้ที่สร้างขึ้นจากรูปทรง องค์ประกอบของ สี เพื่อสร้างความรู้สึกลื่นไหลและเชื่อมโยงภายในงานศิลปะ ตลอดจนดึงดูดความสนใจไปยังบางพื้นที่ขององค์ประกอบภาพ จังหวะสามารถทำได้โดยการทำซ้ำและการแปรผัน คอนทราสต์ การไล่ระดับ ด้วยการรวมเทคนิคเหล่านี้เข้าด้วยกัน ศิลปินจะสามารถสร้างจังหวะที่ช่วยชี้แนะผู้ชมตลอดงานศิลปะของตนได้

9.ฉากหลัง (Background) เป็นส่วนประกอบของภาพที่ ปรากฏให้เห็นว่าอยู่ไกลสุด ซึ่งเป็นส่วนเสริมจุดสนใจให้เด่นชัดและสวยงามขี้น

10.ดุลยภาพ (Balance) คือความสมดุลในงานทัศนศิลป์หมายถึง การจัดองค์ประกอบของภาพให้รู้สึกมีน้ำหนักเท่า ๆ กันทั้งสองข้าง มองจากสายตาแล้วมีความรู้สึกสมดุลขึ้นนั่นเอง

11.ตราสัญลักษณ์ (Logo) เป็นเครื่องหมายแสดงถึงตัวองค์กร หรือหน่วยงาน ใช้เป็นรูปหรือตัวหนังสือก็ได้

12.ทัศนศิลป์ (Visual Art) งานศิลปะที่รับรู้ จากการ มองเห็นได้ด้วยสายตา

ดูรายละเอียดได้ตาม Link นี้ : https://siammagicalart.wordpress.com/2023/12/21/visual-arts-meaning/

13.ทัศนียภาพวิทยา (Perspective) คือการทำให้ภาพใน ระนาบ 2 มิติ(2D) ให้ดูเป็นภาพ 3 มิติ(3D) สามารถเห็นภาพนั้นมีระยะใกล้หรือไกล หรือลึก ซึ่งเป็นเทคนิคในการวาดหรือเขียนภาพนั้น ให้เกิดผลในการมองเห็นให้เป็นเช่นนั้น

14. นํ้าหนัก (Value) การทำให้ภาพ เห็นเป็นความอ่อนแก่ ของสีดําและขาว หรือความเข้มและจางของสีอื่นๆ หรือลักษณะของแสงและเงา

15.ประติมากรรม (Sculpture) งานศิลปกรรมที่สร้างเป็นรูปทรง 3 มิติ(3D) ด้วยวิธีการปั้น หรือแกะสลัก สามารถมองได้รอบตัวผลงาน

16.พื้นผิว (Texture) คือ ในทัศนศิลป์ พื้นผิว หมายถึง คุณลักษณะพื้นผิวที่รับรู้ของงานศิลปะ เป็นองค์ประกอบที่พบในการออกแบบทั้ง 2 มิติและ 3 มิติ และมีลักษณะเฉพาะด้วยคุณสมบัติทางการมองเห็นและทางกายภาพ การใช้พื้นผิว เมื่อใช้ร่วมกับองค์ประกอบการออกแบบอื่นๆ สามารถถ่ายทอดทางการมองเห็นได้หลากหลายและกระตุ้นอารมณ์ความรู้สึกต่างๆได้นั่นเอง ซึ่งพื้นผิวนี้จะเป็นการอ้างอิง หรือเลียนแบบจากพื้นผิวของสิ่งที่มีอยู่ตามธรรมชาติ หรือการสร้างเองขึ้นก็ได้

17.แฟ้มสะสมผลงาน (Portfolio) เป็นแฟ้มหรืออัลบัมที่ใช้ รวบรวมผลงานส่วนตัว

18.ภาพทิวทัศน์ทางทะเล (Seascape) เป็นทัศนศิลป์ ที่เป็นภาพ และบรรยากาศของท้องทะเล และวัตถุที่เกี่ยวข้อง มีลักษณะที่แตกต่างกันไป จะเป็นภาพจริงหรือสร้างสรรค์ขึ้นก็ได้

19.ภาพทิวทัศน์ทางบก (Landscape) เป็นทัศนศิลป์ ที่เป็นภาพ และบรรยากาศของพื้นดินเช่น ภูเขา ทุ่งหญ้า น้ำตก และวัตถุที่เกี่ยวข้อง มีลักษณะที่แตกต่างกันไป จะเป็นภาพจริงหรือสร้างสรรค์ขึ้นก็ได้

20.ภาพร่าง (Sketch) ภาพที่เขียนด้วยดินสอ ปากกา หรือแปรงพู่กันอย่างด้วยเส้นและการระบาย ด้วยความ รวดเร็วเพื่อให้เกิดภาพ

21. ภาพวาดเส้น (Drawing) คือ การวาดภาพด้วยเส้นดินสอ ปากกา แท่งถ่าน (charcoal) เพื่อให้งานทัศนศิลป์ให้เสร็จสมบูรณ์ หรืออาจจะเป็นภาพร่างเพื่อ การเขียนภาพด้วยการ ระบายสี (painting)

22.ภาพหุ่นนิ่ง (Still Life) ใช้วัตถุสิ่งของ สิ่งประดิษฐ์ หรือสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติมาจัดเป็น แบบหุ่นนิ่ง เพื่อให้ศิลปินสร้างสรรค์งานทัศน์ศิลป์ ด้วยด้วยหลักทางสุนทรียศาสตร์ พูดง่ายๆก็คือสร้างงานศิลปะโดยใช้วัตถุเป็นต้นแบบนั่นเอง

23.รูปคนเหมือน (Portrait) โดยปกติจะเน้นที่ใบหน้าครึ่งตัวหรือเต็มตัว

24.รูปปั้นนูนต่ำ(Bas-Relief) มีลักษณะความนูนที่สูงขึ้นมา จากระดับพื้นหลังเพียงเล็กน้อย ทั้งนี้เพื่อให้แสงและเงาเป็นสิ่งช่วยเน้นความปรากฏของภาพ

25.รูปร่าง (Shape) พื้นที่ ที่เกิดจากการนําเส้นมา ประกอบกัน ทำให้เกิดภาพ 2 มิติ

26. รูปทรง (Form)

โครงสร้างทั้งหมดของวัตถุที่ปรากฏแก่สายตาในลักษณะ 3 มิติ คือมีทั้งส่วนกว้าง ส่วนยาว ส่วนหนาหรือลึก คือ จะให้ความรู้สึกเป็นแท่ง มีเนื้อที่ภายใน มีปริมาตร และมีน้ำหนัก

น้ำหนักอ่อน-แก่ (Value) หมายถึง จำนวนความเข้ม ความอ่อนของสีต่าง ๆ และแสงเงาตามที่ประสาทตารับรู้ เมื่อเทียบกับน้ำหนักของสีขาว-ดำ ความอ่อนแก่ของแสงเงาทำให้เกิดมิติ เกิดระยะใกล้ไกลและสัมพันธ์กับเรื่องสีโดยตรง

27.รูปปั้นนูนสูง (High-Relief) มีลักษณะความนูนที่สูงจากระดับ พื้นหลังอย่างน้อยกึ่งหนึ่งของรูปนั้น

28.ระนาบ (Plane) คือ พื้นที่ราบเรียบที่แผ่ขยายออกไป มี 2 มิติ คือ ความกว้างและความยาว

29.วิจิตรศิลป์ (Fine Art) คือ คือทัศนศิลป์ที่เป็นผลงานศิลปะ โดยศิลปิน หรือจิตรกร โดยการ ภาพวาด ภาพเขียน และประติมากรรม ที่ถ่ายทอดผลงานนั้นโดยใช้แนวคิด ประสปการณ์ ทัศนคติในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ถ่ายทอดออกมาเป็นผลงาน เพื่อให้ได้รับการชื่นชมและคล้อยตาม

30.วงสี (Colour Circle) คือ วงกลมที่จัดเรียงสีต่าง ๆ ไว้เป็นระดับ ตามทฤษฎีสี ที่ประกอบด้วยสีอุ่น (Warm Tone)
และสีเย็น (Cool Tone) การการนำไปใช้งาน

31.ศิลปะ (Art) เป็นผลงานที่มนุษย์สร้างสรรค์ ขี้นมาเพื่อโดยศิลปิน ผู้ถ่ายทอดแนวคิด อารมณ์ ความรู้สึก ประสบการณ์ และแรงบันดาลใจ เพื่อถ่ายทอดออกมาเป็นผลงานในรูปแบบต่าง เพื่อตอบสนองอารมณ์ ความประทับใจ และแรงบันดาลใจ

32.ศิลปะกึ่งนามธรรม (Semi-Abstract) เป็นงานศิลปะที่มีการตัดทอน รูปทรงบางส่วนออกไปหรือดัดแปลงให้ เปลี่ยนไปจากความเป็นจริง แต่เพิ่มนามธรรมคือสิ่งสมมุติในสิ่งนั้นขึ้นมาแทน แต่ยังคงความเป็นรูปทรงบางส่วนไว้

33.ศิลปะนามธรรม (Abstract) คือ ผลงานที่ศิลปินสร้ งสรรค์ขึ้นจากแนวคิด ความคิดอิสระ ที่มีการตัดทอน (Distrotion) รูปทรงจากธรรมชาติจากธรรมชาติให้ เหลือเพียงสัญลักษณ์ซึ่งอาจจะเป็นสีสรรค์และรูปทรง ที่สื่อความหมายเฉพาะตัว หรือตามความเข้าใจ ของศิลปินผู้สร้าง

34.ศิลปะรูปธรรม (Realism) ศิลปะที่แสดงถึงรูปลักษณ์ของ สิ่งต่าง ๆ ในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมใน
รูปแบบเหมือนจริง

35.ศิลปะพื้นบ้าน (Folk Art) ได้แก่ งานศิลปะที่สร้างสรรค์โดยฝีมือชาวบ้าน ที่สร้างขึ้นเพื่อสืบทอดประเพณีนิยม มีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกันไป ในแต่ละท้องถิ่น หรืออาจจะเรียกว่าศิลปะท้องถิ่นก็ได้

36.ศิลปิน (Artist) คือ ผู้สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์

37.สุนทรียภาพ (Aesthetic) เป็นความรู้สึกในคุณค่าของ ความงดงาม ความไพเราะ ความรื่นรมย์จากธรรมชาติ หรือผลงานทางด้านศิลปะ

38.สี (Colour) คือ ลักษณะความเข้มของแสง ที่สะท้อนสู่สายตา ปรากฏเป็นสีต่าง ๆ สามารถกระตุ้นอารมณ์และมีอิทธิพล
ต่อความรู้สึก สามารถดูรายละเอียดเรื่องสีได้ที่บทความนี้ : https://siammagicalart.wordpress.com/2023/12/22/%e0%b8%97%e0%b8%a4%e0%b8%a9%e0%b8%8e%e0%b8%b5%e0%b8%aa%e0%b8%b5-color-theory/

–สีเย็น (Cool Colour) คือ สีที่ให้ความรู้สึกเย็น นิ่ง สงบ ได้แก่ สีม่วง สีม่วงน้ำเงิน สีนําเงิน สีเขียวน้ำเงิน สีเขียวและสีเขียวเหลือง

–สีอุ่น (Warm Colour) คือ สีที่ให้ความรู้สึกร้อน ได้แก่ สีม่วง สีม่วงแดง สีแดง สีส้มแดง สีส้ม สีส้มเหลือง ไล่เรียงไปจนถึงสีเหลือง

39.สื่อผสม (Mixed Media) เป็นศิลปกรรมสมัยใหม่ที่ผสมผสาน เชื่อมโยงการวิธีการสร้างงานศิลปะ โดยใช้เทคนิคหลายอย่าง จนไม่อาจเรียกว่าเป็นตัวงาน อย่างหนึ่งอย่างใดโดยเฉพาะได้

40.เส้น (Line) เส้นเกิดจากการต่อกันของ จุดบนพื้นนระนาบอย่างมีทิศทาง เช่น เส้นตรง เส้นโค้ง เส้นหยัก